5 de novembro de 2012. Agustín García Calvo

A semán pasada faleceu Agustín García Calvo. Viña no “El País”, nas páxinas de cultura, entre unha nova que proclamaba cuns chefs (ou chefes) españois ían revolucionar a alta cociña a base de tapas, e outra que falaba de non sei qué duns modistos. Vale.

No ano 95 ou 96, por aí, os do Ateneo Libertario de Vigo, aproveitando que García Calvo andaba por Pontevedra nunhas xornadas de filosofía ou algo así, lle propuxemos dar unha charla en Vigo, ó que o home accedeu moi xentilmente, coa únia contraprestación de que o invitásemos a cear. Organizamos a cousa no Instituto Santa Irene, nas Travesas, e foi o acto mais multitudinario que fixemos nunca (ata saimos no Faro, mira tí).

A charla-conferencia-debate versou sobre o diñeiro, e eu non me enterei de nada, sobre todo porque estaba pendente do posto de libros que intentabamos vender (somente vendimos os de García Calvo), e porque, xunto con outro compañeiro, facía as veces de equipo de orde (bastante pouco intimidante, supoño), en previsión de que certos individuos intentaran reventarnos o acto. Tíñamos razóns para crer iso, no vos pensedes que era simple paranoia.

Despois, durante a cea no Mesón Seara, na rúa do mesmo nome, tiven ocasión de falar co zamorano. Tiven a ocasión, pero desaproveiteina miserablemente: trala tensión organizativa, xa sabedes, adiqueime con gran entusiasmo ó viño da casa, de xeito que me foi imposible seguer, e moito menos manter, unha conversa normal.

Polo que eu me lembro, que entre unhas cousas e outras non é moito, García Calvo era brillante, divertido, calquer cousa menos modesto, vital, expansivo, extranamento xuvenil (debía andar polos 70 anos daquela), e comía e bebía que daba gozo miralo. Lucía unhas patillas estilo Curro Jiménez, un pano imposible ó pescozo, e pantalóns de campá.

Xa sei que non é unha gran contribución biográfica, pero é o que hai.

De todolos xeitos, eu daquela era inda mais imbécil do que son hoxe (resulta pouco doado de crer) e nen de lonxe estaba en condicións de seguer o fío dos razoamentos de García Calvo. Eu cría na “acción” por riba de todo, e facía unha distinción nidia entre o dircurso e a actividade; pensaba que a revolución era unha cousa que ía “vir”; que o capital e o poder eran cousas que andaban por aí fora e que había que combater; e que coas palabras non se construía, se intentaba aniquilar o adversario. Imbécil.

A partir dese acto (exitoso no organizativo, supoño, pobre no persoal-para mín), empecei a me achegar, timidamente,  á obra de García Calvo, e a comprender, creo, algúns dos seus plantexamentos. Hoxe, relendo algunha das suas obras, sorprendinme ó comprobar o profundamente que algunhas das suas ideas están arraigadas no meu sistema de pensamento (por chamarlle algo). Permítome recomendarvos (inda sabendo onde van parar as miñas recomendación polo habitual) o libro cuia portada tomeime a molestia de fotografiar para por aí enriba, que recolle duas conferencidas dos anos 91 e 92. Se alguen quer, llo presto.

Unha anedota que lembro agora, que lín non sei onde hai moitos anos: o home volta do exilio en Francia, e un periodista lle pregunta “E vostede anarquista?”, e García Calvo sorrí e retrúcalle: “Xa me gostaria, xa…”.

O zamorano García Calvo, dramaturgo, filósofo, poeta, lingüista, conferenciante, provocador, aspirante a anarquista, non era “dos nosos” porque non era de ninguén, nen de él mesmo. Viviu unha longa vida, foi amado e respetado por persoas que a sua vez merecen amor e respeto, deixa unha obra sólida e rica tras dil. Non é pouca cousa. Que a terra le sexa leve.

Segue o poema “Libre te quiero”, un dos poemas mais fermosos escritos en lingua castelá dos que eu teña noticia:
Libre te quiero, / como arroyo que brinca/ de peña en peña./ Pero no mía.
Grande te quiero,/ como monte preñado/ de primavera./ Pero no mía.
Buena te quiero,/ como pan que no sabe/ su masa buena./ Pero no mía.
Alta te quiero,/ como chopo que en el cielo/ se despereza./ Pero no mía.
Blanca te quiero,/ como flor de azahares/ sobre la tierra./ Pero no mía.
Pero no mía/ ni de Dios ni de nadie/ ni tuya siquiera.