Non sei se saberedes (e se non xa volo conto eu, faltaría máis) da miña afición ás listas de final de ano, especialmente ás que saen en grandes (cada vez menos grandes, je) medios, como “El País”, que nos informan do que foi “o mellor do ano” en temas de cultura e entretenemento (e de “tendencias”, que non sei moi ben o qué é). Así que, chegados a esta
época, agardo ansioso polos mellores libros, segundo El País (normalmente non lín ningún), os mellores discos, segundo Mondo Sonoro ( algún non os coñezo, outros dan asco directamente) ou Je ne Sais Pop (psché), as mellores pelis segundo Filmaffinity (pra flipar, quítanche as gañas de ir ó cine outros catro anos), e mais. Hai, básicamente, dous tipos de listas: as elaboradas por expertos, críticos e así, e as de votación popular; éstas últimas son as mais divertidas (de verdade que “Avatar” foi unha das mellores pelis da década?)
Resulta qué inda é mais divertido elaborar listas que lelas…
A lista que vos vou presentar hoxe (qué che crías) é unha mistura dos dous tipos; está feita por un experto (eu) e corroborrada e confirmada pola xente (eu). Vai de discos (prás xeneracións máis novas: un disco é un obxecto físico que posto no chisme adecuado reproduce música; soe ter portada; soe ter créditos, que nos informan de quen toca cada cousa; soe costar pasta).
Realmente, podería incluir eiquí sete ou nove discos. O momento da música feita en Galiza agora mesmo é excepcional.
Tomádeo máis ben como unha recomendación que vos fago: son catro discos que deberíades ter, ou polo menos, escoitar. Evidentemente, son catro discos galegos, inda que non necesariamente de música galega; editados ou distribuidos durante este puto ano 2013 que semella rematar dunha vez; que proporcionan grandes doses de placer, regocixo, inquetude, xolgorio e mais cousas; e dos que me apetece escribir (pagando débedas, xa sabedes). Vai por orde de adquisición.
2uS. Dous. Este é o segundo disco (ou o terceiro, é un pouco complicado) do duo formado por Fernando Abreu (que toca todo tipo de saxos e clarinetes) e por Pablo Carrera, guitarra. A edición (diseño e ilustracións) de Olalla Fernández é magnífica: o disco é realmente precioso; llo podes regalar a calqueira e quedar como Dios (unha frase feita que non estou moi seguro do que siñifica). O que contén é música popular dunha elegancia e gusto dificís de superar, melodías adictivas, e un bo rollo que escasea últimamente. Ideal para pór un domingo pola mañá de resaca (crédeme). Música folk dun país que non existe.
Marcos Pin Factor E-Reset. Barbanza. Marcos Pin (guitarrista, compositor, arreglista) xuntou o seu redor unha big band con moitos dos mellores músicos da escea galega de jazz (o cal siñifica excelentes músicos) para grabar este magnífico disco inspirado no Barbanza (esto último volo podiades imaxinar). A textura (musical, se entende) deste disco é incrible. Está cheo de momentos e detalles máxicos, a cargo de tipos como Manolo Gutiérrez ó piano, GDJazz á trompeta, Ton Risco ó vibráfono ou Pablo Castaño ó saxo tenor. O traballo da sección rítmica (Max Gómez á batería, Juansy Santomé o contrabaixo) é impecable. Marcos Pin é, sen dúbida, un dos músicos máis intelixentes e, ó tempo, máis, mmm, detallistas, que hai hoxe en día por eiquí. Unha proposta arriscada e exitosa, e, sobre todo, moi disfrutable.
Mónica de Nut e Virxilio da Silva. Dos fíos invisibles chegan as cores. Este é o disco mais difícil de describir dos catro, pero a ver como zafo. Estamos ante un traballo de demolición de fronteiras entre estilos: na mesma peza conviven o canto de raíz galego e unha guitarra tipo Delta do Mississipi, unha peza barroca e unha trompeta que vai derivando cara o jazz… Un disco que contén canción tabernaria e canalla, distorsión, furia, maestría, desesperación, retranca, elegancia... Música palleira, din eles. Este disco xurde das actuacións en directo co duo ven facendo dende abril do 2013, e conserva a inmediatez e urxencia de ditas actuacións. As colaboracións de GDJazz á trompeta e de Marcelo Dobode á percusión danlle inda mais cor ó traballo. Difícil de clasificar, directo, extraño, distinto, excelente en todo caso, e que semella coller formas novas cada vez co escoito. Música dunha Galiza que inda non existe.
Ton Risco Quinteto. Impronunciable. O vibrafonista ourensán, cunha excelente banda (GDJazz, que parece estar en todos lados, á trompeta, Marcos Pin á guitarra, Max Gómez á batería e Juan Cañada ó contrabaixo, coa colaboración do saxofonista Pablo Castaño en dous temas) presenta un disco impecable, sinxelo, onde cada cousa encaixa no seu sitio, que se toma o seu tempo pra che ir envolvendo, no que os músicos semellan toparse cómodos. Na funda ven unha foto tirada po Rodas Isqueiro que xa me gostaría tela feito a mín.
E era iso.
Unhas consideracións finais: nengún destes traballos está editado por unha multinacional ou algo semellante (o primeiro creo que é de Nakra ou de Sinsal, os outros tres son FreeCode Jazz Records), así que probablemente non poderás mercalos no Corte Inglés nen no Alcampo ó fondo á dereita xunto á sección de embutidos.
Eu tiven a sorte de ver e escoitar a toda esta xente defendendo os seus traballos en directo, e conseguín ós discos directamente dos músicos cos fixeron; vos aseguro que é o xeito mais sinxelo, ilusionante e honrado de facerse cun disco.
É de facer notar a pouca presenza de mulleres nas grabacións reseñadas. Boeno, e que exceptuando a Mónica de Nut, non hai nengunha. O cal semella bastante raro. Por favor, que alguén mais listo ca mín (é dicir, case que calquera) investigue e explique o motivo de que haxa tan poucas músicas no campo do jazz, improvisación ou como queiras chamalo.
Outros discos non comentados eiquí, pero que farías moi ben en conseguir: o do gran Paco Charlín, “Flood” e o de Radio Cos (homónimo). Non tiven ocasión de escoitar inda o último de Sés, que hai quen di que está moi ben. Sumrá, que eu saiba, non grabou nada últimamente; tampouco sei nada de Lucía Martínez. Teño que me facer cos traballos de Iago Fernández e de Chus Pazos…
Boeno, mais nada. Grazas a todolos que asomedes por esta páxina.
Un pensamento pra compartir, deses que se me ocorren moi de cando en cando (afortunadamente): quen non ten nada que perder, probablemente non ten nada que dar.
Je.
E mais nada. Ata mais ver.
